بررسی مزیت های نسبی و تحلیل ساختاری تولید ناخالص داخلی در استان های کشور

رشد و توسعه مناطق مختلف از مباحث اساسی نظریه های اقتصاد منطقه ای محسوب می شود. تجزیه و تحلیل روند تولید و ساختار آن در سطوح مختلف کشور، مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توازن بالقوه بخش ها و ترکیب آن در مناطق است تا بتوان سیاستگذاری و برنامه ریزی متعادلی را در هر بخش از مناطق کشور محقق ساخت. در این راستا، در این مقاله با استفاده از روش انتقال- سهم و شاخص ضریب مکانی ضمن بررسی عملکرد اقتصادی استان ها، به تشخیص بخش های مزیت دار و پایه ای استان ها، طی دوره زمانی (1383-1379) می پردازیم. نتایج نشان می دهندکه بیشتر استان ها اثر سهم منطقه ای مثبتی در بخش کشاورزی دارند و این موضوع بیان کننده مزیت نسبی مناطق در این بخش است. در بخش خدمات، استان های بوشهر، تهران، خوزستان، سمنان، فارس، مرکزی، هرمزگان و همدان ساختار صنعتی و منطقه ای مثبت دارند و به این دلیل که اثر انتقال کل آنها بیش از اثر ملی مربوط است، فعالیت های خدماتی در استان های مذکور از بیشترین امکانات و فرصت ها جهت خلق ارزش افزوده برخوردار است و به عنوان محرک های رشد اقتصادی منطقه محسوب می شود. در سال 1383 در بیشتر استان ها فعالیت های کشاورزی، شکار و جنگلداری، آموزش، بهداشت، ساختمان، حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات از بین فعالیت های پانزده گانه جزء فعالیت های پایه ای (صادراتی) بوده است.